จัดสวนญี่ปุ่นในบ้าน

จัดสวนญี่ปุ่นในบ้าน

จัดสวนญี่ปุ่นในบ้าน ในช่วงเวลาที่ต้องอยู่บ้านเป็นระยะเวลานานๆ เชื่อว่าหลายๆคนคงจะเริ่มเบื่อบรรยากาศเดิมๆ บางคนก็เริ่มจัดบ้านใหม่ย้ายเฟอร์นิเจอร์ หรือแม้กระทั้งสั่งซื้อของใช้ต่างๆเพื่อสร้างพื้นที่ในการอยู่อาศัยให้ไม่น่าเบื่อจำเจ การมีสวนเล็กๆหรือพื้นที่สีเขียวภายในบ้านก็เป็นอีกอย่างที่สามารถช่วยเพิ่มบรรยากาศภายในบ้าน สร้างพลังบวกในการอยู่อาศัยและการใช้ชีวิต การอยู่โดยมีธรรมชาติแวดล้อม ช่วยสร้างความผ่อนคลายและเพิ่มความสดชื่นได้อยู่เสมอ ไม่แปลกที่หลายๆคนเลือกที่จะไปนั่งเล่นหรือทำกิจกรรมยามว่างในสวนสาธารณะ แต่ถ้าเราสามารถปรับเปลี่ยนความรู้สึกเหล่านั้นมาไว้ในบ้านของเราได้คงเป็นเรื่องที่ดีมากเช่นกัน

ในความเป็นจริงถ้าใครอยู่บ้านที่มีบริเวณบ้าน การจัดสวนหรือสร้างพื้นที่สีเขียวในบ้านคงไม่ใช้เรื่องยากหรือเป็นปัญหามากนัก แต่สำหรับบ้านที่มีข้อจำกัดเรื่องขนาดของพื้นที่ อย่างทาวน์โฮมและคอนโดมิเนียม ถ้าจะจัดสวนหรือสร้างพื้นที่สีเขียวหลายคนอาจจะตั้งคำถามว่าสองสิ่งนี้จะอยู่ร่วมกันได้อย่างไร เรียกได้ว่าไม่มีพื้นที่เอื้ออำนวยต่อพื้นที่สีเขียว การทำสวน หรือปลูกต้นไม้ได้เลย

จริงๆแล้วถ้าเราลองเปลี่ยนมุมมองใหม่ ว่าสวนในบ้านไม่จำเป็นต้องเป็นพื้นที่ขนาดใหญ่เสมอไป ไม่จำเป็นต้องเป็นพื้นที่เปิดโล่ง ลองหามุมและพื้นที่ในบ้านในมุมต่างๆก็สามารถปรับพื้นที่เหล่านั้นเป็นพื้นที่สวนสีเขียวขนาดกระทัดรัดได้เช่นกัน เช่น สวนแนวตั้ง สวนกระถาง สวนไม้แขวน สวนขวดและแปลงผักสวนครัวที่ปลูกเองในบ้านได้ เราลองมาดูกันว่าสวนแบบไหนบ้างที่ใช้พื้นที่ไม่เยอะและดูแลได้ง่ายกัน

1. สวนแนวตั้ง

นอกเหนือจากการปลูกต้นไม้ทำสวนที่เราเห็นกันบ่อยๆ ยังมีการจัดสวนอีกประเภทหนึ่ง ที่เปลี่ยนรูปแบบการจัดสวนแบบเดิมๆ โดยใช้ประโยชน์จากพื้นที่ในแนวตั้งมากขึ้น Vertical Garden หรือการจัดสวนในแนวตั้ง เป็นการปลูกและจัดตกแต่งต้นไม้ลงบนโครงสร้าง เช่น กำแพงหรือผนังตึก ชั้นวางหรือตะแกรงเหล็กแนวตั้ง เหมาะกับบ้านที่ไม่ได้มีพื้นที่มากนักใช้ประโยชน์จากพื้นที่แนวตั้งช่วยให้ได้พื้นที่ในแนวราบเพิ่มมากขึ้น

ซึ่งนอกจากจะได้เรื่องความสวยงามดูมีมิติของพื้นที่สีเขียวมากขึ้น ยังมีประโยชน์ช่วยลดมลพิษ ฝุ่น และป้องกันอุณหภูมิความร้อนจากภายนอกเข้าสู่ตัวบ้านได้อีกด้วย เพียงเราเลือกพันธุ์ไม้ที่เหมาะกับขนาดพื้นที่ ปลูกง่าย และเข้ากับบรรยากาศของบ้าน เลือกใช้พวกไม้เลื้อย หรือ ไม้ที่กิ่งก้านห้อยย้อยลงมา เช่น เคราฤาษี พลู ฟิโลก้ามกุ้ง บีโกเนีย เฟิร์น จัดวางเล่นระดับกัน หรือไม้ดอกเพิ่มความสดใสอย่าง กุหลาบ พิทูเนีย ดาวกระจาย มาปลูกในกระถางเรียงสูงในแนวตั้งหรือชั้นวาง เพียงแค่นี้เราก็จะมีสวนสวยๆไว้ในบ้านของเราแล้ว

2. สวนกระถาง

การจัดสวนลักษณะนี้อาจเลือกใช้เป็นกระถางที่มีวัสดุแตกต่างกันเพื่อให้เกิดความหลากหลายได้สีสันสวยงามแตกต่างกันไป หรือ กระถางที่มีขนาดแตกต่างกันมาจัดวางให้เกิดระดับสูงต่ำดูน่าสนใจ เราสามารถออกแบบการจัดสวนได้ด้วยตัวเองปรับเปลี่ยนตำแหน่งของต้นไม้ที่ปลูกได้ง่าย เพื่อสร้างมุมมองใหม่ให้สวนได้อยู่เสมอ สามารถจัดวางได้ทั้งในพื้นที่เปิด เช่น ระเบียง หน้าบ้าน หรือในพื้นที่ปิด เช่น ในตัวบ้าน ห้องในคอนโดมิเนียม ไปจนถึงห้องน้ำ แต่ก็ต้องเลือกลักษณะของต้นไม้ให้เหมาะกับแต่ละพื้นที่ด้วยเช่นกัน เช่น ต้องการแดดเยอะ ชอบที่ร่ม หรือเติบโตได้ดีในพื้นที่ชื้น

สำหรับต้นไม้ที่เลือกปลูกควรเป็นต้นไม้ที่ดูแลง่าย มีรูปทรงใบและลำต้นสวย หรือเป็นต้นไม้ที่ออกดอกก็จะช่วยเพิ่มความสดใสของสวนกระถางให้มากขึ้น เริ่มจากการปลูกต้นไม้ประเภทต่างๆ ที่ดูแลง่าย เติบโตได้ดี อาจเป็นต้นไม้ขนาดเล็ก หรือไม้ประดับต่างๆที่มีดอกสีสันสดใส เหมาะกับสภาพอากาศของบ้านเรา เช่น มอร์นิ่งกลอรี่ ที่ให้สีน้ำเงินและชมพูสด ดอกบานไม่รู้โรย ที่ให้สีเหลืองสดใส สามารถเลือกปลูกในกระถางได้เช่นกัน

3. สวนขวด (Terrarium)

สวนขวดหรือการปลูกต้นไม้ไว้ในภาชนะ เป็นสวนขนาดเล็กในร่มที่ตั้งอยู่ในภาชนะที่ทำจากแก้ว พืชที่อยู่ในสวนขวดนั้นต้องการดูแลเอาใจใส่น้อย สามารถใส่พืชหลากหลายสายพันธุ์ลงไปในภาชนะแก้วนั้นได้ สวนขวดยังนำมาประดับตกแต่งให้สวยงามนอกบ้านได้ หรือไว้ในบ้านตามจุดต่างๆ เช่น ตั้งไว้บนโต๊ะทำงาน ชั้นวางของข้างหัวเตียง หรือที่ไหนก็ตามที่มีพื้นที่จำกัดก็ได้ การจัดสวนขวดจะเป็นการสร้างสภาพแวดล้อมจำลองของระบบนิเวศน์ของต้นไม้ให้มาอยู่ในภาชนะที่เป็นวัสดุกระจกใส เช่น โหลแก้ว ขวดแก้ว สามารถจัดได้ทั้งแบบระบบเปิดและระบบแบบปิด Phuket Villas

รีโนเวทบ้านประเทศญี่ปุ่นโบราณ

ความจำของมนุษย์นั้นถูกบันทึกเอาไว้ตรงไหนบ้าง แผ่นจารึก หนังสือ เรื่องเล่า หรือบางทีก็อาจจะเป็นเสารวมทั้งฝาผนังบ้านก็ได้เช่นเดียวกันครับผม แม้ว่าพวกเราบังเอิญได้ครอบครองบ้านข้างหลังหนึ่งที่สร้างมานานหลายสิบปี ภาวะมองย่ำแย่ตกสมัยอย่างสิ้นเชิง บางบุคคลบางครั้งก็อาจจะเลือกรื้อถอนทิ้ง แม้กระนั้นบางบุคคลที่ยังคงเห็นค่าเสน่ห์บ้านเก่า Phuket Villas

แล้วก็ต้องการเก็บความทรงจำของคนหลากรุ่น ที่ทิ้งรอย เอาไว้ ก็เลือกปรับปรุงแก้ไข ให้ภาวะบ้าน ดียิ่งขึ้นแบบไม่ทำลายตัวตน ของบ้านเกิดเมืองนอน บ้านข้างหลังนี้ในประเทศญี่ปุ่นเป็นตัวอย่างหนึ่ง ที่เจ้าของบ้านใหม่รุ่น 3 พากเพียรคงจะเอกลักษณ์ ทางสถาปัตยกรรม ที่สืบทอดต่อๆกันมา ใส่ผสานความแตกต่างของช่วงเวลาใหม่ๆเอาไว้ร่วมกันอย่างพอดี

บ้านขนาด 59 ตารางเมตร เป็นแผนการแก้ไขบ้านชั้นเดี่ยวสถาปัตยกรรมประเทศญี่ปุ่นโบราณรุ่นปู่ ซึ่งคู่ชีวิตแบบใหม่ได้รับมาเป็นมรดก ตั้งอยู่ในย่านที่อยู่อาศัยเก่าใน Higashi Sumiyoshi ku เมืองโอซาก้า สำหรับด้านนอกผู้ครอบครองใหม่แก้ไข Facade จัดตั้งประตูไม้ใหม่แล้วก็การเปลี่ยนแปลงหลังคา โครงการภูวิลล่า ภูเก็ต

เพื่อประสบผลสำเร็จสำคัญ สองสามประการ ประการแรก ลดความอ้วน ของหลังคา ลงโดยแปลงสิ่งของมุงหลังคา ที่ค่อยกว่ากระเบื้องแบบเดิม เพื่อลดภาระหน้าที่ของส่วนประกอบเก่า ของบ้านด้วย ประการลำดับที่สองหมายถึงลดจังหวะ การรั่วซึม ของหลังคา ยิ่งกว่านั้น ยังรื้อถอนรางน้ำเก่าแล้วก็สร้างหลังคาลาดแบบเรียบง่ายให้ระบายน้ำรวมทั้งหิมะได้ง่ายมากยิ่งขึ้นด้วย

ตัวบ้านจะเสมือนบ้านโบราณ ยุคเก่าเป็น เป็นบ้านที่ยกสูงขึ้นจากพื้น เพื่อไม่ให้ความชุ่มชื้นใต้ตึกทำให้เสื่อทาทามีเป็นเชื้อราได้ง่าย ต่อจากประตูบ้าน มีลักษณะแบบประเทศญี่ปุ่น เริ่มแรก กับโดมะ (doma) หรือพื้นที่ระดับ เดียวกับพื้นดิน มีตู้สำหรับ เก็บรองเท้า ต่อไปเป็นโถงทาง เดินเข้าบ้าน แล้วต่อจากนั้นก็จะเป็นประตูสไลด์ แบบประเทศญี่ปุ่น (Fusuma) ที่ขึ้นโครงด้วยไม้ทำเป็นตาราง แม้กระนั้นบ้านนี้แปลงฝาผนังชั้นนอก ให้เป็นกระจกใส ตลอดแนว ทำให้บ้านสามารถรับแสงสว่าง รับลม รวมทั้งใช้งานได้สบายมากขึ้นเรื่อยๆ HOME

ส่วนข้างในของตัวบ้านนั้น ส่วนประกอบเบื้องต้น
จำนวนมาก ยังคงเดิม ละเว้นบางจุดที่ย่ำแย่ แตก หัก เสียหาย อยากได้การปรับแต่งเล็กน้อย ได้แก่ เสริมฝาผนังส่วนประกอบและก็ฐาน ให้บ้านสามารถใช้งานก้าวหน้าต่อๆไป การตกแต่งข้างในของบ้านได้รับการออกแบบให้ทรงไว้ซึ่งรูปลักษณ์ที่เป็นธรรมชาติเดิมๆเช่น ประตูโชจิ ฝาผนังเนื้อทราย คานไม้แกะ เสื่อทาทามิที่พื้น เสา เพดานโลหะเริ่มแรก ตุ๊กตา หนังสือ รวมทั้งข้าวของขนาดเล็กอื่นๆที่เคยวางอยู่ในบ้านถูกเก็บไว้ เจตนาเพื่อดึงเอาประวัติศาสตร์ของช่วงที่มีเอกลักษณ์พิเศษเอาไว้ให้หวนนึกถึง สิ่งพวกนี้เป็นสิ่งที่บ้านใหม่ไม่มีถึงมีก็ไม่เสมือน home

จัดสวน ญี่ปุ่น ในบ้าน

พื้นที่บ้านแยกรูปร่าง ด้วยบานประตู แบบบานเลื่อน ออกข้างๆ ที่สามารถ ปิดรอบๆ ที่ไม่อยากให้ผู้คนข้างนอกมองเห็น รวมทั้งเปิดออกเมื่อ ปรารถนาเชื่อมต่อ รอบๆ นั้นกับส่วนอื่นๆของบ้าน ทำให้การใช้แรงงานลื่นไหล และก็ยืดหยุ่น เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ แต่งห้องน้ำหรู

ตอนที่บ้านเต็มไปด้วยความงาม ของสถาปัตยกรรม รวมทั้งของตกแต่ง ที่เก็บความจำสมัยก่อนเอาไว้อย่างแน่นแฟ้น ในเวลาเดียวกันเจ้าของบ้านที่เป็นคนรุ่นหลังก็ได้ความรู้สึกรวมทั้งความริเริ่มคิดสร้างสรรค์ ใส่ฟังก์ชันรวมทั้งสิ่งของยุคใหม่ใส่เข้าไปด้วย เพื่อสามารถดำเนินชีวิตได้สบายขึ้น เป็นต้นว่า บันไดไม้สีอ่อนๆสไตล์โมเดิร์นไม่นิมอล ชุดห้องครัว ตะเกียง พื้นของห้องเล็กน้อยใช้ไม้สีอ่อนที่ให้ลุคโมเดิร์นเหมือนกัน บ้าน

บานประตูแบบเลื่อนดั้งเดิมเพนท์ลวดลายดอกไม้ที่มองพริ้วไหว ดูแล้วให้ความรู้ความเข้าใจสึก ราวกับหลุดเข้าไปสู่ซีรีส์ประเทศญี่ปุ่น สมัยจักรพรรดิ์ ที่ใช้บานประตู แบบวาด ที่สื่อถึงความอ่อนโยน ละไม แบบประเทศญี่ปุ่นได้อย่างดีเยี่ยม พื้นที่ห้องใต้หลังคาปรับปรุงโดยการถอดถอนฝ้าเพดาน เก่าออก แต่ว่ายังคงคานไม้ เก่าที่ยังแข็งแรงอยู่เอาไว้ เพื่อสร้างความรู้สึกเปิดกว้าง แล้วก็ยังสามารถใช้พื้นที่ ใต้หลังคา สำหรับนั่งพักผ่อนเก็บของที่ไม่ต้องการที่จะอยาก ให้เกลื่อนกลาด ข้างล่างได้ด้วย บ้านจัดสรร

How to จัดสวนญี่ปุ่นด้วยตัวเอง
สวนญี่ปุ่นจะเป็นสวนจำลอง หรือสวนที่ทำการย่อส่วน แต่การใช้องค์ประกอบเล็กๆที่เลียนแบบธรรมชาติ สิ่งสำคัญ ขอให้เชื่อมั่นในตัวเองว่าเราสามารถจัดสวนญี่ปุ่นด้วยตัวของเราเองได้ บางคนอาจมีพื้นที่จำกัดในการจัดสวน ทำให้สวนญี่ปุ่นตอบโจทย์ใครหลายๆคน จะเห็นว่าพันธุ์ไม้ในสวนญี่ปุ่นจะประกอบด้วยไม้ยืนต้น ไม้พุ่ม และพืชคลุมดินซึ่งส่วนใหญ่ไม่เน้นไม้ดอก ที่มีสีสัน ไม้ประดับ เนื่องจากต้องการคุมโทนสีให้ดูน้อยมากที่สุด จะมีเพียงสีเขียวขจีของต้นไม้ และสีธรรมชาติของไม้และหิน ทำให้การเลือกพรรณไม้มาใช้ในสวนจะเป็นไม้ที่มีใบและรูปทรงเป็นเอกลักษณ์อย่างดั่งเดิมในธรรมชาติ เช่น สนใบพาย ไทรแก้วแต่งพุ่ม สนมังกร สนดินสอและพื้นคุมดินที่ขึ้นตามธรรมชาติสวยงาม แต่ด้วยข้อจำกัดของเมืองไทยที่มีอากาศร้อนชื้น บ้านสองชั้น

อ่านเพิ่มเติม : บ้านอิฐ